Powered by Smartsupp

Psychedelica en hun mogelijkheden bij de behandeling van psychische aandoeningen


Wat zijn psychedelica?

Psychedelica zijn psychoactieve stoffen die veranderingen teweegbrengen in het bewustzijn, de waarneming, de stemming en het energieniveau. Het is geen toeval dat ze worden geclassificeerd als hallucinogenen - psychedelica kunnen mensen laten hallucineren, dingen zien of horen die niet bestaan of ze op een vervormde manier waarnemen.

Veel psychedelische drugs zijn van natuurlijke oorsprong - afgeleid van planten en schimmels, waarvan sommige al duizenden jaren worden gebruikt in traditionele of religieuze rituelen. Er zijn ook synthetische psychedelica die in het laboratorium worden gemaakt. De geschiedenis van synthetische psychedelica begon in 1938 toen Albert Hoffman stof nummer 25 van de lyserginezuurderivatengroep (LSD-25) synthetiseerde in de laboratoria van het farmaceutische bedrijf Sandoz. 

Psychedelica bereikten hun grootste populariteit in de jaren 1960 en begin 1970. Drugs als LSD maakten deel uit van de hippie-subcultuur in West-Europa en de Verenigde Staten. De laatste jaren is er een groeiende interesse in het potentieel van psychedelische en dissociatieve drugs om een verscheidenheid aan gezondheidsproblemen te behandelen, waaronder verslavingen of mentale stoornissen. 

Soorten psychedelica

Er zijn verschillende soorten psychedelica, waarbij de basisverdeling is in natuurlijke en synthetische psychedelica. 

De meeste psychedelische drugs kunnen in een van deze drie groepen worden ingedeeld: 

  • tryptamines (DMT, psilocybine)
  • fenethylamines (mescaline)
  • lysergamiden (LSD)

De bekendste zijn ongetwijfeld LSD, mescaline, psilocybine en DMT.

LSD

LSD (lyserginezuurdiëthylamide) is een halfsynthetische drug die gemaakt wordt van een stof uit moederkoren, een parasitaire schimmel die rogge, tarwe en gerst aantast. Het synthetiseren van lyserginezuurdiëthylamide is een hele uitdaging en er zijn maar een paar goed uitgeruste laboratoria ter wereld die zich hiermee bezighouden en waar ervaren scheikundigen werken.


 


Mescaline

Mescaline is een psychoactieve stof die voorkomt in sommige soorten cactussen, zoals de San Pedro cactus, de Mexicaanse peyote en de cactus die bekend staat als de Peruaanse toorts. De uitstekende toppen van deze cactussen worden afgesneden en gekauwd of er wordt thee van gezet. Het is van oorsprong een natuurlijke drug, maar mescaline kan ook synthetisch geproduceerd worden. 

Psilocybine

Psilocybine is een psychedelische stof die voorkomt in verschillende soorten paddenstoelen (bijgenaamd "magic mushrooms"). Het behoort tot de tryptamine groep. Psilocybine is van zichzelf biologisch inactief, maar wordt in het lichaam snel omgezet in psilocine, dat geestverruimende effecten heeft. Deze effecten zijn vergelijkbaar met LSD, mescaline en DMT. 

DMT

DMT is een stof die van nature voorkomt in een aantal planten, waarvan de ayahuasca plant (Banisteriopsis caapi) waarschijnlijk de bekendste is. De stof werd populair in de jaren '60 en werd in de jaren '70 geclassificeerd als gereguleerde stof vanwege de kans op misbruik, de potentieel gevaarlijke effecten en de mogelijke psychologische afhankelijkheid. DMT wordt ook in kleine hoeveelheden door het menselijk lichaam (zoogdieren) geproduceerd, voornamelijk in de pijnappelklier (onderdeel van het mesenchym).

Hoe werken psychedelica?

De meeste psychedelica, waaronder LSD, mescaline, psilocybine en DMT, beïnvloeden het serotoninesysteem in de hersenen. De therapeutische effecten van deze stoffen zijn, volgens onderzoek tot nu toe, voornamelijk gebaseerd op hun werking op de serotoninereceptor 5HT2A en, in mindere mate, op de 5HT1A en 5HT2C receptoren. Psychedelica worden daarom ook wel serotonerge hallucinogenen genoemd. 

Serotonine 5-HT receptoren bevinden zich in het centrale en perifere zenuwstelsel. Deze receptoren bemiddelen emotie en stemming, angst, agressie, cognitie, seks, leren, geheugen, eetlust en andere biologische, neurologische en neuropsychiatrische processen.

Stoffen die inwerken op 5HT2A receptoren verhogen ook de afgifte van glutamaat, waardoor de amygdala, hippocampus en prefrontale cortex worden beïnvloed. Deze drie hersenstructuren spelen een sleutelrol in emotieverwerking, leren en geheugen. Modulatie of activering van deze gebieden kan onze reacties op stressvolle situaties beïnvloeden. Het verhogen van glutamaat in deze hersengebieden stimuleert de synthese van brain-derived neurotrophic factor (BDNF), waardoor de neuroplasticiteit van de hersenen verbetert. BDNF is een eiwit dat zorgt voor de functionaliteit van bestaande hersencellen en de aanmaak van nieuwe. 

Effecten van psychedelica

De intensiteit en de aard van de effecten van psychedelische drugs zijn moeilijk te voorspellen en hangen af van veel factoren. Deze zijn onder andere de hoeveelheid van de ingenomen stof en de potentie (concentratie en sterkte), de omgeving, leeftijd, geslacht, gevoeligheid, stemming, verwachtingen en de mindset van het individu.

We weten dat psychedelica het volgende kunnen veroorzaken:

  • veranderingen in zintuiglijke waarneming (vooral visueel)
  • veranderingen in cognitieve processen 
    • introspectie
    • zelfbewustzijn
    • mystieke ervaringen
    • veranderingen in het verstrijken van de tijd
  • stemmingswisselingen 
    • gelukzalige staat
    • euforie
    • vreugde
    • angst

Mensen voelen sterke emoties, van intens geluk tot angst, bezorgdheid en verwarring, sommigen zien levendige kleuren, vormen en ervaren levendige herinneringen. 

Psychedelica brengen een risico op nadelige gezondheidseffecten met zich mee, zoals hoofdpijn, misselijkheid of veranderingen in het hartritme. Een psychedelische ervaring die een 'bad trip' wordt genoemd kan ook voorkomen, gekenmerkt door voorbijgaande angst en psychotische symptomen, verwarring, dissociatie en depersonalisatie. 

Illegaal geproduceerde of bewerkte drugs kunnen vervuild zijn met fentanyl of andere gevaarlijke stoffen die ernstige gezondheidsproblemen en, in extreme gevallen, de dood kunnen veroorzaken.

Mensen die drugs gebruiken kunnen een verstoord denkproces en een verstoorde waarneming hebben, wat vaak gepaard gaat met ongewoon of gevaarlijk gedrag en verwondingen die kunnen optreden onder invloed van psychedelica.


 


Psychedelica als therapeutisch middel 

In sommige culturen worden psychedelische kruiden al honderden of duizenden jaren gebruikt voor holistische genezing. Ze trokken de interesse van psychologen en psychiaters in de jaren 1950. In die tijd dachten sommigen dat het "kon dienen als een nieuw hulpmiddel om psychotherapie te verkorten". Een meta-analyse van 19 onderzoeken naar psychedelica voor stemmingsstoornissen, gepubliceerd tussen 1949 en 1973, toonde aan dat 79% van de patiënten "klinisch erkende verbetering" vertoonde na de behandeling. 

In het begin van de jaren 1970 werden psychedelische drugs echter verboden, als gevolg van politieke druk en ook door bezorgdheid over hun mogelijke gevaren en ongecontroleerd gebruik. Regels met betrekking tot hun productie, behandeling en gebruik werden aangescherpt en grote wetenschappelijke programma's werden beperkt.

Sinds het begin van de jaren 1990 is het onderzoek hervat en de populariteit van psychedelica is sindsdien gestaag toegenomen. 

Het belang van psychedelica en hun gebruik in therapie 

Wereldwijd zijn er steeds meer mensen met stemmings- en angststoornissen. Vooral in het Westen krijgt het gebruik van psychedelische drugs als therapeutisch middel steeds meer belangstelling. Conventionele psychotische drugs en antidepressiva zijn niet altijd de ideale oplossing vanwege de onaangename bijwerkingen. 

Natuurlijke therapeutische alternatieven, zoals psychedelische drugs, zouden in de toekomst een effectief alternatief voor medicatie kunnen vormen. Het lijkt erop dat DMT, LSD en psilocybine nuttig kunnen zijn bij:

  • angst
  • stemmingsstoornissen
  • neurodegeneratieve stoornissen
  • problemen veroorzaakt door alcohol- en tabaksgebruik

Psychedelica hebben een zeer laag risico op afhankelijkheid (verslaving), een lage kans op neurologische stoornissen en geen geassocieerde aanhoudende fysiologische of psychologische problemen tijdens of na gebruik. Naast deze eigenschappen hebben psychedelica meestal verwaarloosbare bijwerkingen in vergelijking met algemeen voorgeschreven antidepressiva en werken ze sneller dan algemeen voorgeschreven antidepressiva (die soms pas na enkele weken effect hebben). Ze kunnen positieve, langdurige effecten hebben na slechts één dosis/therapiesessie. 

Hoe wordt een psychedelische "behandeling" uitgevoerd?

Het proces van psychedelische therapie verschilt van therapie met conventionele psychiatrische drugs. Terwijl conventionele drugs meestal zonder toezicht worden ingenomen, wordt het medicijn bij psychedelische therapie tijdens een therapiesessie toegediend. De therapeuten bereiden de patiënt van tevoren voor op de ervaring en helpen de patiënt achteraf om de kennis van de ervaring te integreren. Na het innemen van de drug draagt de patiënt oogkappen en luistert hij naar muziek om zich te concentreren op de psychedelische ervaring. De therapeut grijpt alleen in (onderbreekt de therapie) als er bijwerkingen optreden zoals angst of desoriëntatie.

Psilocybine in therapie

Psilocybine is op dit moment de meest onderzochte psychedelische drug en veel onderzoeken bevestigen dat het een veelbelovende aanvulling is op psychotherapie bij de behandeling van pijn en ontstekingen, angst, clusterhoofdpijn en andere aandoeningen zoals:

  • depressieve stoornis
  • posttraumatische stressstoornis
  • gegeneraliseerde angststoornis
  • obsessieve-compulsieve stoornis
  • ernstige existentiële depressie

Een klinische studie uit 2016 onderzocht de effecten van psilocybine bij 51 patiënten bij wie levensbedreigende kanker was vastgesteld en die tegelijkertijd symptomen van depressie en/of angst vertoonden. Deelnemers zelf, personeel en waarnemers uit de gemeenschap beoordeelden stemming, houding en gedrag gedurende het onderzoek. Hoge doses psilocybine resulteerden in grote dalingen in de beoordeelde indicatoren van depressieve stemming en angst, en stijgingen in indicatoren van kwaliteit van leven, zin in het leven, en optimisme, en dalingen in doodsangst. Bij zes maanden follow-up hielden deze veranderingen aan en vertoonde ongeveer 80% van de deelnemers nog steeds een klinisch significante afname van depressieve stemming en angst.

DMT (ayahuasca) en effect op depressie

Tryptamine psychedelica zoals DMT (en dus 5-MeO-DMT) en psilocybine lijken qua chemische structuur erg op serotonine. Sommige onderzoeken suggereren dat endogeen DMT anxiolytische effecten heeft en een kalme en ontspannen mentale toestand kan opwekken door interactie met aminereceptoren.

De antidepressieve en anxiolytische eigenschappen van DMT zijn beschreven in een open onderzoek waarbij in het ziekenhuis opgenomen patiënten met een huidige depressieve episode werden onderzocht. Het onderzoek evalueerde de effecten van een enkele dosis ayahuasca (een hallucinogene drank uit Zuid-Amerikaanse planten die DMT bevat). De resulterende metingen toonden een statistisch significante vermindering in depressieve scores na toediening van ayahuasca. Andere gecontroleerde onderzoeken hebben ook het potentieel van ayahuasca bevestigd bij de behandeling van depressie, angst, paniekerige episodes en hopeloosheid. Naast het behandelen van stemmings- en angststoornissen, kan ayahuasca ook middelenafhankelijkheid behandelen en terugval voorkomen. 

Sommige onderzoeken uit het verleden hebben echter ook gesuggereerd dat endogeen DMT een 'schizotoxine' is, dat wil zeggen dat het een rol zou kunnen spelen bij het ontstaan van psychose en schizofrenie. Dit is echter nog niet onomstotelijk bevestigd (of weerlegd). 

De LSD-controverse

LSD en zijn effect op gedrags- en persoonlijkheidsveranderingen en de afname van psychiatrische symptomen bij verschillende ziekten is al sinds de jaren 1950 onderwerp van onderzoek. De stof is gebruikt bij de behandeling van angst, depressie, psychosomatische aandoeningen en verslaving. De meeste onderzoeken zijn echter niet uitgevoerd volgens de huidige standaarden en het duurde tientallen jaren voordat de interesse in het gebruik van LSD in de psychiatrie weer oplaaide. Het bewijs tot nu toe suggereert dat LSD de beste resultaten geeft bij de behandeling van alcoholisme. Verder onderzoek is nodig om de effecten te bevestigen en de mogelijke risico's in te schatten.

LSD blijft een van de meest gestigmatiseerde en wettelijk aan banden gelegde stoffen onder de psychoactieve stoffen. Volgens het VN-verdrag staat het nog steeds op de lijst van illegale en strengst gereguleerde psychotrope stoffen, wat het gebruik ervan in onderzoek beperkt en het gebruik ervan als therapeutisch middel in de geneeskunde bemoeilijkt. 


 


Conclusie

Psychedelische drugs hebben volgens bestaand onderzoek en beschikbare informatie een aanzienlijk potentieel voor de behandeling van sommige geestelijke stoornissen en verslavingen, maar dit betekent niet dat ze zonder risico zijn. Om volledig geïntegreerd te kunnen worden in de moderne gezondheidszorg, staan ze voor verschillende uitdagingen en beperkingen. Dit kan niet zonder verder onderzoek en klinische studies, maar ook wetswijzigingen om het legale en veilige therapeutische gebruik van deze stoffen mogelijk te maken. Het is noodzakelijk om therapeutische procedures te ontwikkelen, ethische kwesties op te lossen en financieringsopties te vinden, zodat therapie beschikbaar is voor iedereen die het nodig heeft en voor wie het geschikt is. Het is echter zeer waarschijnlijk dat deze vorm van therapie op grotere schaal toegepast zal worden.

Tot het zover is, is er geen andere keuze dan psychologische stoornissen aan te pakken met de klassieke benaderingen van farmacotherapie en psychotherapie. Het is ook mogelijk om gespecialiseerde klinieken te zoeken die psychedelica gebruiken bij de behandeling van psychische aandoeningen. In Tsjechië is een dergelijke faciliteit Psyon, die zich richt op ketamine-ondersteunde psychotherapie.

Als je stoffen met psychotrope effecten niet vertrouwt, kun je CBD (cannabidiol) proberen, een natuurlijke en legale cannabinoïde uit de cannabisplant die het bewustzijn en de waarneming niet beïnvloedt. Verschillende onderzoeken hebben al bevestigd dat CBD kan helpen om de stemming te reguleren en symptomen van angst en depressie te verlichten. CBD oliën en druppels, capsules en CBD vape pens zijn bijzonder populair.

 

Bronnen:

 

 

Foto: Shutterstock

„Alle informatie op deze website, alsmede de informatie die via deze website wordt verstrekt, is uitsluitend bedoeld voor educatieve doeleinden. Geen van de hierin opgenomen informatie is bedoeld als vervanging van een medische diagnose en deze informatie mag niet worden beschouwd als medisch advies of een aanbevolen behandeling. Deze website promoot, onderschrijft of bepleit niet het legale of illegale gebruik van verdovende middelen of psychotrope stoffen of het plegen van andere illegale activiteiten. Zie onze Afwijzing van verantwoordelijkheid voor meer informatie.“